İspanya’da çevrimiçi market uygulamalarının kuryelerine yönelik çalışma koşullarını düzenleyen yasa tasarısı parlamentodan geçti. Ülkede tartışmalara yol açan düzenleme kapsamında, çevrimiçi marketlerin bisikletli ve motosikletli kuryelerini, ağustos ayından itibaren “sözleşmeli çalışan” olarak istihdam etmesi zorunlu hale getirildi.
İspanya’da çevrimiçi market uygulamalarının kuryelerine yönelik çalışma koşullarını düzenleyen yasa tasarısı salı günü (11 Mayıs) İspanya Parlamentosu tarafından onaylandı. Tartışmalara yol açan yeni yasaya göre, İspanya’da hizmet veren çevrimiçi market uygulamaları, ağustos ayından itibaren, çoğunluğunu gençlerin ve öğrencilerin oluşturduğu motosikletli ve bisikletli kuryeleri sözleşmeli olarak çalıştıracak. Böylece İspanya, Avrupa Birliği (AB) içerisinde kuryeler hakkında yasal düzenleme yapma yoluna giden ilk ülke oldu.
Yeni yasa tasarısının ilk adımları, İspanya Yüksek Mahkemesi’nin İspanya merkezli çevrimiçi market uygulaması girişimi Glovo’da çalışan bir kuryenin, şirketin resmi çalışanı olarak sayılması gerektiğine hükmetmesinin ardından atılmıştı. Ülkeyi yöneten sol koalisyon hükümeti, İspanya Çalışma Bakanı Yolanda Díaz liderliğinde ilgili yasa tasarısını oluşturmak için geçen sonbahar aylarında çalışmalara başlamıştı.
İşçi sendikalarının ve iş dünyasını temsil eden derneklerin yürüttüğü görüşmelerin ardından geçen mart ayında yasa tasarısı için anlaşılmıştı. Çalışma Bakanı Díaz, tasarıyla ilgili yaptığı açıklamada “Bundan sonra kuryeler maaşlı çalışan olarak düzenlenecekler ve bütün özlük haklardan faydalanacaklar” demişti.
Sendikalar ve şirketler ne diyor?
Ancak İspanya Parlamentosu’nun onayladığı tasarıdan şikayetçi olanlar da var. Yasa tasarısının oluşturulmasına katkı veren Unión General de Trabajadores (UGT) adlı işçi sendikası, yasanın çevrimiçi market uygulamalarını yeterli oranda denetleyip düzenleyemeyeceğini öne sürüyor.
Çalışma uzmanları ise yasanın uygulamaya gireceği ağustos ayına kadar şirketlerin çok sayıda işten çıkarma yapabileceğine dair bazı risklerin olduğuna dikkat çekiyor.
Şirketler de yeni yasanın, çevrimiçi market ve hizmet uygulama sektörünün “esneklik” ilkesine zarar vereceğini düşünüyor. Bazı şirket yöneticilerine göre yeni yasa, İspanya’da yükselişte olan yeni nesil “Gig ekonomisine” (kısa süreli çalışmaya dayanan ekonomi) zarar verecek.
Çeşitli işletme sahipleri de İspanya’daki restoranların giderek çevrimiçi market ve hizmet uygulamalarına yöneldiği dönemde, böyle bir uygulamanın restoranların giderlerini artıracağı görüşünde.
Neden önemli?
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
İnternetin yaygınlaşması ve koronavirüs salgını koşulları, giderek daha fazla marketin ve restoranın çevrimiçi market ve hizmet uygulamalarını kullanmasını beraberinde getiriyor. Özellikle salgın döneminde kuryelerin çalışma yükü artarken herhangi bir sağlık güvencesine ya da sigortaya erişimi olmayan kuryeler kaza ve ölüm riskiyle karşı karşıya bırakılıyor.
İstanbul Motosikletli Kuryeler Derneği Başkanı Murat Tomris, Türkiye’de geçen yıl 160 kuryenin yaşamını yitirdiğini açıklamıştı. Salgın döneminde ortalama 12 saat çalıştıklarını belirten bazı kuryeler, kaza yaptıkları takdirde herhangi bir tazminat alamayacak olmalarına karşın ağır şartlarda çalışmaktan şikayetçi.
İspanya’daki bu uygulama ise çalışma koşulları giderek ağırlaşan kuryeleri tam zamanlı çalışan statüsüne koyarak kuryelerin özlük haklarından faydalanmasını sağlamayı hedefliyor.
Kuryeler konusunda İspanya’da atılan bu adımın, AB üyesi diğer ülkeleri de etkileyebileceği belirtiliyor. Avrupa Komisyonu’na bağlı bir inisiyatif, servis elemanlarının çalışma koşullarının düzenlenmesine yönelik yeni çalışmalar yaptıklarını açıklamıştı. Avrupa Birliği Ticaret Konfederasyonu da yaptığı açıklamada AB’nin, İspanya’nın attığı bu adımı takip etmek zorunda olduğunu söyledi.
