Dünya, bir yılı daha geride bırakıyor. 2021 yılında da uluslararası gündeme damgasını vuran birçok olaya tanıklık ettik. Yılın başında Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) eski Başkan Donald Trump’ın destekçilerinin ABD Kongre binasını basmasından, yaz aylarında ABD ve NATO birliklerinin Afganistan’ndan çekilmesi ve Taliban’ın iktidarı ele geçirmesine dek… Peki yılın son gününde geriye dönüp baktığımızda akıllarda kalan beş olay hangisiydi?
- Kongre baskını
3 Kasım 2020’deki Amerika Birleşik Devletleri (ABD) başkanlık seçimlerini kaybeden Donald Trump’ın destekçileri 6 Ocak’ta ABD’nin başkenti Vaşington’daki Kongre binasına saldırdı. Trump destekçilerinin amacı ABD Kongresi’nin Joe Biden’ın kazandığı başkanlık seçimlerinin sonuçlarını tescil etmek için toplandığı sırada sonuçları protesto etmekti.
Kongre baskınında beş kişi hayatını kaybetti. Hayatını kaybedenlerin dördü protestocu, biri ise polisti. Yaşanan arbedede birçok kişi yaralanırken, yaşanan olaylarla ilgili olarak da onlarca kişi tutuklandı. Kongre baskını yıl boyunca basında gündem olmaya devam etti.
Diğer yandan, Kongre baskını ile ilgili yargılamalar da yıl boyunca gündemi meşgul etti. Kongre baskını ile ilgili olarak ilk hapis cezası 19 Temmuz’da 38 yaşındaki Paul Hodgkins’e verildi. Hodgkins, mahkemece 8 ay hapis cezasına çarptırıldı.
6 Ocak’ta yaşanan olayların simgesi ise QAnon’cu Şaman Jake Angeli oldu. Trump taraftarlığı ile bilinen 32 yaşındaki Arizonalı şarkıcı ve aktör Jake Engeli Kongre baskını öncesinde de birçok sağ kanat mitinglerine katılan ve bilinen bir sima olarak öne çıkıyordu.
2. Ever Given: Süveyş Kanalı’nı kapatan gemi
24 Mart 2021’de dünya ilginç bir hadiseye tanıklık etti. Süveyş Kanalı’nda sıkışan ve deniz trafiğini kapatan Ever Given isimli konteyner gemisi altı gün boyunca kanalda mahsur kaldı. Gemi, Çin’den Hollanda’nın Rotterdam bölgesine giderken şiddetli rüzgar ve kum fırtınası sebebiyle Mısır’daki Süveyş Kanalı’nda karaya oturdu. Ever Given’ın kanalın geçişini kapatmasıyla bölgede deniz trafiği durdu ve yüzlerce gemi kanal girişinde çaresiz kaldı.
Altı gün süren çalışmaların ardından 29 Mart’ta kurtarılan Tayvan merkezli Evergreen Marine şirketi tarafından işletilen 200 bin tonluk gemi, küresel ticarette milyarlarca dolar zarara neden oldu. Geminin kurtarılmasıyla kanaldaki deniz trafiği yeniden açılırken, bu hadisenin yarattığı maddi kaybın yaklaşık 9,5 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.
3. Kabil’in düşüşü
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
1996-2001 yılları arasında Afganistan’da iktidarda bulunan Taliban, yirmi yıllık aranın ardından önce ülkenin başkenti Kabil’de, ardından tüm ülkede kontrolü yeniden ele geçirdi. 15 Ağustos’ta Taliban’ın başkent Kabil’in kontrolünü eline almasının ardından Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ülkeyi terk ederken, uluslararası toplumun Afganistan’dan tahliye çabaları üst düzeye çıktı.
ABD’nin Afganistan’dan tamamen çekilme kararı almasının ardından önünde hiçbir engel kalmayan Taliban, ülkede hiçbir direniş ile karşılaşmadı. Taliban, ilk gün itibariyle devlet binalarının yüzde 90’ını kontrol ettiğini açıkladı.
Dünya basınının gündemine Afganistan ile ilgili olarak damga vuran bir diğer gelişme ise Kabil Havaalanı’nda yaşanan kaos oldu.
Taliban’ın başkentte hakimiyetini sağlamasının ardından Kabil Havaalanı’nda büyük bir izdiham yaşandı. Yüzlerce Afgan ellerinde bagajlarıyla havaalanının pistlerini doldurdu. Afganlar, herhangi bir uçakta yer bulabilmek için birbirleriyle yarıştı.
Afganistan’da Taliban’ın yeniden iktidara gelmesi, uluslararası toplumda ABD’nin Afganistan’daki faaliyetlerinin sorgulanmasına neden oldu. Uluslararası basında ABD’nin “Afganistan fiyaskosu” tartışmaya açıldı ve ABD’nin 20 yıllık Afganistan bilançosu her yönüyle eleştirildi.
Spektrum’un 19. bölümünde Senem Görür ve Gökalp Badak, ABD’nin “Afganistan fiyaskosunu” ele almıştı.
4. Uzaya giden ilk turistler
İlk uzay turistleri, Elon Musk’ın şirketi SpaceX tarafından üretilen “Crew Dragon” adlı uzay aracıyla 16 Eylül’de dört kişilik bir ekiple yola çıktı.
Ekip, planlandığı şekilde üç günlük bir seyahatin ardından yeryüzüne indi. Aralarında varlıklı iş adamı Jared Isaacman’in yanı sıra Hayley Arceneaux Sian Proctor ve Chris Sembroski’nin de yer aldığı Dragon adlı uzay aracı Florida açıklarına indi.
Beklenmedik bir durum yaşanması durumuna karşı dört kişilik ekip uçuş öncesinde altı aylık bir eğitimden geçerken, yolculuk sağlıklı bir şekilde tamamlandı.
Diğer yandan, Amazon’un kurucusu Jeff Bezos’un şirketi Blue Origin’in geliştirdiği uzay aracıyla 20 Temmuz’da 106 kilometre yüksekliğe çıkarak uzay seyahatini yapmıştı.
5. Almanya’nın “ebedi şansölyesi” 16 yıllık görevine “elveda” dedi
Almanya’da bir dönemi sona erdiren seçimler 26 Eylül’de düzenlendi. Seçim sonuçları Almanya’da 16 yıllık Merkel döneminin sona erdiğini gösteriyordu. Seçimlerden galip çıkan taraf ise Sosyal Demokrat Parti (SPD) oldu. SPD lideri Olaf Scholz seçim sonuçlarının ardından, “Bu büyük bir başarı. Sonuçlar, seçmenlerin beni başbakan olarak görmek istediğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.
SPD seçimleri yüzde 25,7’lik oy oranı ile birinci olarak tamamlarken, muhafazakar Hristiyan Birlik Partileri (CDU-CSU) yüzde 24,1 ile ikinci sırada yer aldı. Üçüncü sıradaki Yeşiller Partisi’nin yüzde 14,8 oy alırken, dördüncü sıradaki Hür Demokrat Parti (FDP) yüzde 11,5 oy oranına ulaştı. Aşırı sağcı Almanya için Alternatif partisi (AfD) yüzde 10,3 ile beşinci olurken, Sol Parti (Die Linke) de yüzde 4,9’luk oy oranı ile kendisini son sırada buldu.
Almanya için 2021 yılındaki bu seçimi asıl önemi ise 16 yıldır aralıksız şekilde Şansölyelik görevini sürdüren Angela Merkel’in siyasete veda etmesi oldu.
Seçim sonuçlarının ardından başlayan koalisyon görüşmeleri, 24 Kasım’da partiler arasında mutabakata varılması ile sonuçlandı. 2005’ten bu yana SPD liderliğinde kurulan ilk koalisyon hükümeti, SPD, Yeşiller ve FDP arasında kuruldu.
