Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası’nın (Eğitim Sen) Boğaziçi Üniversitesi’nde 5 Şubat 2021 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı ile açılan Hukuk ve İletişim fakültelerinin anayasaya aykırılığı ve iptali istemiyle açtığı davada, Danıştay Savcısı Fikriye Doğru, Danıştay 8. Dairesi için yazdığı görüşte konunun Anayasa Mahkemesi’ne taşınması gerektiğini belirtti.
Boğaziçi Üniversitesi’nde Melih Bulu’nun rektör atanmasından bir süre sonra cumhurbaşkanı kararıyla iki yeni fakülte açılmıştı. Eğitim Sen, cumhurbaşkanlığı kararıyla fakülte açılması uygulamasının Anayasa’nın 130. maddesindeki üniversite özerkliğini ihlal ettiği gerekçesiyle konuyu Danıştay’a taşımıştı.
Danıştay Savcısı Fikriye Doğru’nun hazırladığı görüş, sendikanın iddialarıyla uyumlu bir görünüm sergiliyor. Öncelikle üyeleri arasında akademisyenlerin olduğu Eğitim Sen’in davayı açma yeterliliği olduğunu ortaya koyan savcı, 2809 sayılı Yükseköğretim Teşkilatı Kanunu’nun Ek 30. maddesinde, fakülte kurma hakkının cumhurbaşkanına verilmesinin Anayasa’nın 130. maddesine uymadığını, üniversite özerkliği doğrultusunda fakültelerin kanunla kurulması gerektiğine işaret etti.
Görüşün büyük bölümünde Ek 30. maddenin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurulmasının gerekliliği temellendirilirken, Danıştay 8. Dairesi bu yola başvurmadığı takdirde, bu defa da mevcut yasal mevzuat üzerinden fakültelerin kuruluşunun iptal edilmesi gerektiği ortaya koyuldu.
Eğitim Sen avukatı İlkay Bahçetepe, konuya ilişkin şunları söyledi:
“Bilindiği üzere Boğaziçi Üniversitesi’ne üniversitelerin özerkliği ve demokrasi ilkelerine aykırı bir şekilde cumhurbaşkanlığı kararı ile Melih Bulu rektör olarak atanmıştı. Bu karar üniversitede ve tüm kamuoyunda tepkilere neden olmuşken yine cumhurbaşkanlığı kararı ile Boğaziçi üniversitesinde hukuk ve iletişim fakülteleri kurulmasına karar verilmişti. Üniversitenin ilgili organlarından hiçbir görüş alınmadan hızlıca alınan kararda Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu’nun Ek 30. maddesi işlem gerekçesi olarak gösterilmişti. Bu karara karşı, Eğitim Sen olarak Danıştay nezdinde Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu Ek Madde 30’un itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesi’ne götürülmesi talebini de içerir iptal davası açmıştık. Dava dilekçemizde fakültelerin kanunla değil cumhurbaşkanlığı kararıyla kurulmasının anayasaya, bilimsel özerklik ilkesine, Anayasa Md. 104’te düzenlenen anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamayacağına ilişkin hükmüne aykırı olduğunu ifade etmiştik. İşlem sadece bu yönüyle değil, kamu yararı ve hizmet gereklerine de aykırıydı. Zira Türkiye Barolar Birliği, Adalet Bakanlığı’nın verileri, iletişim fakültelerinin her yıl verdiği mezun sayısı gibi veriler de bu gerekçemizi doğrulamaktaydı. Yine üniversitenin ilgili organlarının görüşü alınmadan fakülte kurulması da hukuka aykırıydı.
Dosyada Danıştay Savcılığı görüşünü dosyaya sundu. Savcılık da dava dilekçemize paralel bir şekilde bilimsel özerklik ve üniversitelerin kendi organları eliyle yönetilmesi ilkesi gereği dava konusu işlemin dayanağı olan düzenlemenin iptali için itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesi’ne başvurulması yönünde görüş bildirdi. Savcılığın sadece rektörün yazısıyla, üniversitenin akademik organlarının herhangi bir görüşüne başvurulmadan, bilimsel ve akademik gerekliliklere uyulmadan alınan kararın bilimsel özerklikle de bağdaşmadığına, dava konusu işlemde amaçlanan kamu yararı ve gözetilen hizmet gereklerinin davalı idarelerce ortaya konulamadığına, işlemin iptali gerektiğine ayrıntılı bir şekilde yer vermesi olumlu bir gelişme. Temennimiz, cumhurbaşkanlığının keyfi kararlarına karşı yargısal denetimin hukuk devleti ilkesine uygun şekilde yapılması, bilimsel özerklik, demokrasi ilkelerinin hayata geçirilmesi için Danıştay Savcılığı’nın görüşü doğrultusunda bir karar verilmesi.”
