Editör: Berna Büyükbayrak
Unutulmayacak birçok önemli olay ve gelişmelere şahit olan 2023 yılı, Türkiye için de hafızalarda kalacak bir sene oldu. Takvimler 6 Şubat Pazartesi’yi gösterdiğinde Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde saat 04.17’de 7,7 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Yaklaşık 9 saat sonra saat 13.24’te Elbistan merkezli 7,6 büyüklüğünde bir deprem daha meydana geldi. Deprem, Kahramanmaraş, Gaziantep, Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Şanlıurfa, Diyarbakır, Malatya, Kilis, Adana ve Diyarbakır başta olmak üzere 11 ilde hissedildi.
Deprem bölgesinde yaşananlar yıllar sonra “2023” denildiğinde hafızalara düşecek ilk anları oluşturdu. Depremin ilk gününden beri bölgede olan Medyascope, 11 ilde neler yaşandığını derledi.
Resmi açıklamalara göre 6 Şubat depremlerinden 13 milyon kişi doğrudan etkilenirken 11 ilde en az 50 bin 783 kişi hayatını kaybetti. Deprem Suriye’de de büyük bir yıkıma sebebiyet verdi, bölgede en az 5 bin 800 kişinin yaşamını yitirdiği biliniyor.
Ciddi kayıpların ve yıkımların yaşandığı illerde aylarca soğuk hava koşullarında kurtarma çalışmaları devam etti. Yüz binlerce insan evsiz kaldı, çadırlarda kalmaya başladı. Binlerce insanın hayatını kaybettiği depremde hala bulunamayan yüzlerce kayıp var. Bir sene dolunca bulunamayan kayıplar resmi olarak “ölü” kabul edilecek.
Depremin birinci yılına yaklaştığımız bugünlerde depremin ağır yaralar açtığı illerde hala barınma, ısınma problemleri devam ediyor. Konteynerde kalanlar hem içme suyuna hem de şebeke suyuna yeterli miktarda ulaşamıyor. Deprem bölgesinde aylardır devam eden sorunlar yaşamı daha da zorlaştırıyor.
Yardım alarmı ilan edildi
Dönemin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, depremin olduğu gün dördüncü seviye uluslararası yardım çağrısında bulundu.
AFAD’dan yapılan açıklamada ise “Dışişleri Bakanlığı ile yapılan görüşmelerde ERCC üzerinden kentsel arama ve kurtarma alanında uluslararası yardım çağrısında bulunulmuştur” denildi
Dördüncü seviye alarm durumu, acil durumlar ve büyük tehlikelere karşı kullanılan en yüksek alarm seviyesi. Bu seviye, halkın acil bir şekilde evlerinden ayrılması gerektiğini belirtirken komşu ülkelerden gelecek her türlü ilk yardımın kabulü anlamına geliyor. Uluslararası yardım, uluslararası kuruluşlar, örgütler ve ülkeler tarafından sağlanıyor.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
- Medyascope deprem bölgesinde | Hıdır Göktaş ve Enes Berk Demirkol Kahramanmaraş’tan bildiriyor: Enkazla konuşanların sessiz gecesi
- Deprem bölgesinden izlenimler | Gaziantep’ten bir yurttaş: “Köylerde elektrik bağlantısı yok, henüz yardım da ulaştırılmadı”
- MEDYASCOPE KAHRAMANMARAŞ’TA | Bir baba enkazdan çıkan oğlunun durumunu anlattı
Volkan Demirel’in yardım çağrısı
Hatayspor Teknik Direktörü Volkan Demirel, sosyal medya hesabından hafızalardan silinmeyecek bir canlı yayın ile yardım çağrısında bulundu. Demirel, Antakya’da durumun çok kötü olduğunu ve acil yardım gerektiğini gözyaşları içinde anlattı.
- Hatay’da yakınları enkaz altında kalan yurttaş: “Kepçeleri bile gönüllüler getirdi, AFAD’ın araçlarına ihtiyaç var”
- Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş: “Enkazdan kurtarılmayı bekleyenler var, yetişemiyoruz”
Yedi gün milli yas ilan edildi
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, depremin olduğu gün yedi gün millî yas ilan edildiğini açıkladı.
Sosyal medya hesabından paylaşımda bulunan Erdoğan, “6 Şubat 2023 tarihinde ülkemizde meydana gelen depremler sebebiyle yedi gün süreyle millî yas ilan edilmiştir. Bütün yurtta ve dış temsilciliklerimizde 12 Şubat 2023 Pazar günü güneşin batışına kadar bayrağımız yarıya çekilecektir” dedi.
Tüm spor organizasyonları süresiz durduruldu
Dönemin Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Kasapoğlu, yapılacak tüm ulusal spor organizasyonlarının ikinci bir açıklamaya kadar durdurulduğu açıkladı.
45 ülke deprem bölgesine destek
Depremin ardından Türkiye uluslararası yardım talebinde bulunmasıyla NATO ve Avrupa Birliği’nin (AB) yanı sıra 45 ülke “yardıma hazır” olduklarını açıkladı. Ülkelerin arasında Azerbaycan, İsrail, Amerika Birleşik Devletleri, Çin, İran, Mısır, Rusya, Pakistan, Japonya, Polonya, KKTC, Belçika, İtalya, İsveç, Romanya, Hollanda, Fransa ve İngiltere yer aldı.
Fahrettin Koca, Hatay’daki hastanelerde ciddi hasar olduğunu açıkladı
Dönemin Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ile Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci Hatay’daki Acil Durum Koordinasyon Merkezi’nde yaptıkları açıklamada depremin ardından son durumu anlattı.
Koca: “Hatay Eğitim Araştırma Hastanemizde ciddi hasar var. İskenderun Hastanemizin A bloku çöktü. Yaralıları ambulanslarla İskenderun’dan Mersin Şehir Hastanemize naklediyoruz. Bölge hastanelerimizde kapasite oluşturduk. Tüm sağlık çalışanlarımız görev başında” dedi.
Türk takımlarının yurtdışındaki basketbol maçları ertelendi
Depremin yarattığı etkiyle birlikte, Avrupa basketbolunun karar mercileri EuroLeague Basketball ve FIBA, Türk takımlarının 6 Şubat haftasında oynanacak karşılaşmalarını erteleme kararı aldı.
Deprem bölgesinde OHAL ilan edildi
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, depreme ilişkin 7 Şubat Salı günü basın toplantısı düzenledi. Depremin yaşandığı 10 ilin “afet bölgesi” olarak ilan edildiğini açıklayan Erdoğan, “Bu 10 ilimizi kapsayacak ve üç ay sürecek olağanüstü hal ilan ediyoruz” dedi.
Anayasal bir yönetim biçimi olan olağanüstü hâl ya da OHAL, olağanüstü bir yönetim düzeninin gerekli olduğu doğal afet, tehlikeli salgın hastalık, ekonomik bunalım, kamu düzeni tehlike altına sokan yaygın şiddet vakaları gibi durumlarda başvurulan bir uygulama.
Sosyal medya platformlarında bant daraltma uygulaması başlatıldı
Depremin ardından yaralananlar ve enkaz altında kalan kişilerin yakınları sosyal medya üzerinden yardım istiyor, yakınlarının enkaz altında kaldıkları binaların adreslerini paylaşıyordu.
Kullanıcılar, 8 Şubat Çarşamba saat 16.00 civarında sosyal medyaya erişimde sorunlar yaşamaya başladı. Özellikle X (eski adıyla Twitter) kullanıcıları platforma giremediklerini söyledi. İnternet yöntemini izleyen NetBlocks tarafından paylaşılan görselde de Twitter’ın Türkiye’de kısıtlandığı belirtildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan: “Her aileye 10’ar bin lira destek vereceğiz”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 8 Şubat Çarşamba günü depremin merkez üssü Kahramanmaraş’ta incelemelerde bulundu. Depremin vurduğu on ilde toplu konutları bir yıl içinde tamamlamayı planladıklarını belirten Erdoğan, ilk etapta her aileye 10’ar bir liralık destek vereceklerini söyledi.
Üç ay süreyle geçerli olan OHAL kararı TBMM’de kabul edildi
Deprem bölgesindeki 10 ilde üç ay süreyle olağanüstü hal (OHAL) ilan edilmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda oylanarak 9 Şubat Perşembe günü kabul edildi.
Yapılan konuşmalarda CHP ve İYİ Parti temsilcileri karşı oy kullanacaklarını açıklarken, HDP temsilcisi ise OHAL ilanına karşı olduklarını belirtti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan: “15 bin TL taşınma yardımı vereceğiz”
Malatya’da 10 Şubat Cuma günü konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Oturduğu binalar yıkılmış veya hasar görmüş vatandaşlarımıza 15 bin lira taşınma yardımı yapmaya başlıyoruz. Ev sahibi olanlar için aylık 5 bin, kiracı olanlara aylık 2 bin TL kira yardımı yapacağız” dedi.
Rönesans Rezidans’ın müteahhidi tutuklandı
Hatay’daki depremde yıkılan Rönesans Rezidans’ın müteahhidi olan ve yurtdışına çıkmak isterken İstanbul Havalimanı’nda gözaltına alınan Mehmet Yaşar Coşkun, çıkarıldığı hakimlikçe tutuklandı.
İnönü Bulvarı’nda bulunan 12 katlı, 250 daireli rezidansın “cennetten bir kare” diye reklamı yapılıyordu. Rezidansta yaklaşık bin kişinin yaşadığı düşünülüyordu. Arama kurtarma çalışmalarında rezidansın temeline kadar inildi ancak yüzbinlerce kişi hala kayıp.
Üniversiteler uzaktan eğitime geçti, mart ve nisan celpleri mayısa ertelendi
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 11 Şubat Cumartesi günü Diyarbakır’ı ziyaret etti. Erdoğan: “Yaz mevsimine kadar üniversiteleri tatil ediyoruz, uzaktan eğitimle yoluna devam edecekler. KYK yurtlarını misafirhane gibi kullanacağız” diyen Erdoğan, deprem bölgesinde ikamet eden veya deprem bölgesi illerinin nüfusuna kayıtlı 13 binin üzerindeki yükümlü askerin mart ve nisan celplerinin mayısa ertelendiğini de duyurdu.
Kızılay AHBAP’a çadır sattı
- Kızılay’ın AHBAP’a çadır satışı: Şu ana kadar neler biliyoruz?
- Haluk Levent: “Kızılay’dan sadece çadır değil gıda da satın aldık”
Depremin üçüncü gününde Kızılay’ın Haluk Levent’in kurucusu olduğu AHBAP’a çadır sattığı ortaya çıktı. AHBAP Derneği’nden yapılan açıklamada 2 bin 50 çadırın Kızılay’dan alındığı söylendi.
Dönemin Kızılay Başkanı Kerem Kınık iddiaları doğruladı. Kınık, Kızılay Çadır ve Tekstil’in Kızılay’ın TAMP çerçevesinde belirlenen asgari çadır stok seviyesini garanti etmekle yükümlü olduğunu söyledi. Ayrıca kamu ile uluslararası kuruluşların taleplerini ürettiğini, satışlardan elde ettiği gelirleri Kızılay’a aktardığını belirtti.
AHBAP ve Kızılay’ın yaptığı işbirliğinin “ahlaki, akılcı ve yasal” olduğunu vurgulayan Kınık, deprem bölgesinde kurulan çadırlar hakkında şu bilgileri verdi:
“Şimdiye kadar afet bölgesinde AFAD 337 bin 727 çadır kurmuş ve ilave 100 bin çadırı da kurmaya devam etmektedir. Kızılay öz kapasitesini (54 bin 70) AFAD’a teslim etmiş ve tesislerinde AFAD için imalata kesintisiz devam etmektedir. Çadır kentlerde 1 milyon 350 bin 908 vatandaşımız barınmaktadır.“
Erdoğan, Adıyaman halkından helallik istedi
- Erdoğan, Adıyaman’da depremin ilk günlerinde yeterli çalışma yapılamadığını söyledi, helallik istedi
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, depremde en çok can kaybı ve hasarın meydana geldiği illerden biri olan Adıyaman’ı 27 Şubat Pazartesi ziyaret etti.
Erdoğan: “Sarsıntıların yıkıcı etkisi, olumsuz hava nedeniyle ilk birkaç gün Adıyaman’da arzu ettiğimiz etkinlikte çalışma yürütemedik. Bunun için helallik istiyorum. Her şeyin farkındayız ve gereğini yaptığımızdan, yapacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın” dedi.
Türkiye’de ilk kez bir yerleşim yeri rezerv bölge ilan edildi
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına bağlı Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, Bakanlık makamına gönderdiği 14 Kasım tarihli kararla, 6 Şubat depremlerinden en çok etkilenen kent olan Hatay’ın Antakya ve Defne ilçelerinde 207 hektarlık bölgeyi içeren sekiz mahallenin rezerv yapı alanı ilan ettiğini duyurdu.
Hatay Barosuna göre kararla 50 bin kişi mülksüzleşme riskiyle karşı karşıya gelecek. Antakya’da rezerv alanı ilan edilen yerlerde imar çalışmaları başladı.
İsias Otel’in çökmesiyle ilgili iddianame kabul edildi
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden (KKTC) Türkiye’deki voleybol turnuvasına katılmak üzere Adıyaman’daki Grand İsias Otel’e gelen 26 öğrenci, öğretmen ve tur rehberlerinin de aralarında bulunduğu 72 kişi depremde yaşamını yitirdi.
İsias Otel’le ilgili davanın ilk duruşması 3 Ocak 2024’te Adıyaman 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapılacak.
İddianamede İsias Otel’in 1991 yılında apartman olarak tasarlandığı daha sonra ruhsat çıkartılarak otele çevrildiği belirtildi. Dokuz kat olarak inşa edilen yapıya 2016 yılında ruhsatsız bir kat daha eklendiği ortaya çıktı. Binanın zemin raporu, statik hesap ve statik projesinin de bulunmadığı belirtildi.
Raporda, betonun kalitesinin bariz bir şekilde düşük olduğu, demir kalınlığının standardın çok altında olduğu bilgisi de yer alıyor. Otelde yapıya ilişkin zemin etüdü yapılmadığı ve binanın yapımında yasak olmasına rağmen dere kumu kullanıldığı aktarıldı.
