Dünya genelinde yenilenebilir enerji üretimi hızla arttı ancak 2024’te kömür kullanımı tarihin en yüksek seviyesine çıktı. Uzmanlara göre, küresel ısınmayı sınırlama hedefi “kritik tehlike” altında.
Okuma süresi: 3 dakika
Dünya genelinde elektrik üretiminde kömürün payı düşerken, enerji talebindeki genel artış nedeniyle kömür kullanımı rekor kırdı.
Dünya Kaynakları Enstitüsü (WRI) öncülüğünde hazırlanan “State of Climate Action” raporu, ülkelerin sera gazı emisyonlarını azaltma hedeflerinden ciddi şekilde saptığını ortaya koydu.
Araştırmacı Clea Schumer, “Doğru adımları atıyoruz ama yeterince hızlı değiliz. Bu, üst üste beşinci raporumuzda kömürden çıkışın hâlâ rayından çıktığı anlamına geliyor” dedi.
Paris İklim Anlaşması’nda belirlenen 2050 yılına kadar net sıfır karbon hedefi için, enerji üretiminin fosil yakıtlardan tamamen arındırılması gerekiyor. Schumer, “Fosil yakıtlara dayalı bir enerji sistemi zincirleme etkilere yol açıyor. Kömür rekor kırmaya devam ederse, ısınmayı 1,5°C ile sınırlamak imkânsız olur” uyarısında bulundu.
Rapor, birçok ülkenin 2021’de verilen “kömürü aşamalı azaltma” taahhüdüne rağmen ters yönde ilerlediğini belirtiyor. Hindistan Başbakanı Narendra Modi, ülkesinin 1 milyar ton kömür üretimi eşiğini geçmesini kutladı. ABD Başkanı Donald Trump ise, kömür ve fosil yakıtlara açık destek veriyor.
Trump’ın politikaları kaygı yaratıyor
Trump yönetiminin yenilenebilir enerji projelerini durdurma ve düşük karbonlu yatırımların teşvikini kaldırma çabaları henüz emisyon rakamlarına tam yansımadı.
Ancak rapora göre, bu politikaların uzun vadede olumsuz etkiler yaratması bekleniyor. Öte yandan, Çin ve Avrupa Birliği’nin (AB) yenilenebilir enerjiye yönelimi, bu etkinin bir kısmını dengeleyebilir.
Raporun olumlu bulgularına göre, yenilenebilir enerji üretimi “üstel biçimde” artıyor. Güneş enerjisi “tarihin en hızlı büyüyen enerji kaynağı” olarak kaydedildi. Yine de mevcut artış oranlarının iki katına çıkması gerektiği, aksi halde 2030’a kadar hedeflenen emisyon azaltımının mümkün olmayacağı belirtildi.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Araştırmacı Sophie Boehm, “ABD’de temiz enerjiye yönelik saldırılar Paris hedeflerini zorlaştırıyor ama bu dönüşüm artık tek bir ülkenin ötesinde. Gelişen ekonomilerde temiz enerji, büyümenin ve enerji güvenliğinin en ucuz yolu haline geldi” dedi.
Ormanlar ve denizler tehlikede
Rapor, dünyanın doğal karbon yutaklarının alarm verdiğini de vurguluyor.
2024’te 8 milyon hektar orman kalıcı olarak yok oldu. Bu oran, 2017’deki 11 milyon hektarlık zirvenin altında olsa da 2021’e göre daha kötü.
Bilim insanlarına göre ormansızlaşmayı durdurmak için mevcut hızın dokuz katına çıkması gerekiyor.
COP30 Brezilya Zirvesi: Kritik bir dönüm noktası
Dünya liderleri önümüzdeki ay Brezilya’da yapılacak COP30 İklim Zirvesi’nde bir araya gelecek. Her ülke, ulusal emisyon azaltım planını (NDC) sunacak ancak mevcut taslaklar hedefi yakalamaktan çok uzak.
Zirvede, 1,5°C sınırının korunması için ülkelerin nasıl bir “gerçek eylem planı” ortaya koyacağı belirleyici olacak.
Kaynak: Guardian
