Carl Gustav Jung: Bireyin önemi üzerine (1960-Türkçe altyazılı)
Analitik psikolojinin kurucusu olan ve psikoloji söz konusu olduğunda adı Sigmund Freud ve Alfred Adler ile anılan Carl Gustav Jung, ortaya koyduğu arketiplerle ve kolektif bilinçdışı, persona, bireyselleşme vb. gibi kavramlarla pek çok meseleyi ilk defa sistematik psikolojinin konusu haline getirmiştir. 1960’da Georg Gerster ile yaptığı radyo röportajında; din, aşkınlık ve birey gibi meselelere değinen […]
Michel Foucault: İktidar üzerine (1981-Türkçe altyazılı)
Çağdaş felsefenin hiç kuşku yok ki en çok tartışılan isimlerinden biri olan Michel Foucault, gerek devletin bireye uyguladığı cezalandırma ve gözetleme yöntemleri, gerekse de toplumsal normlar kapsamında bireyin birey üzerinde kurduğu baskılar kapsamında “iktidar” meselesini incelemiş ve bu bağlamda Hapishanenin Doğuşu, Deliliğin Tarihi, Bilginin Arkeolojisi gibi oldukça önemli kitaplar kaleme almıştır. Her bireyin yaşamını “sürekli […]
Anthony Burgess: Otomatik Portakal ve şiddet üzerine (1973-Türkçe altyazılı)
Otomatik Portakal’ı ilk izlediğimde, filmin hâlâ aklımdan gitmeyen kimi sahnelerinde nefesimi tuttuğumu hatırlıyorum. O zamanlar sanırım Kubrick sineması ile yeni tanışmıştım. Daha önce hiç görmediğim uyaranlar zihnime çarpıp beni rahatsız etmişti. “Aaa,” demiştim kendi kendime, “dünyayı böyle görmek ve anlatmak da mümkün demek ki!” Ne zaman böyle şeyler geçse içimden, sanki benliğimde ağır aksak da […]
Ingeborg Bachmann: Bir röportaj, bir şiir (1964-Türkçe altyazılı)
Kanalı şu veya bu şekilde düzenli bir biçimde takip edenler, kanalda zaman zaman Matthias Kyska çevirilerinin de yer aldığını bilir. Thomas Bernhard arşivini mesela ona borçluyuz. Tabii onunla birlikte emek harcayan Kerem Duymuş da o videoların ortaya çıkmasında etkiliydi. Geçtiğimiz günlerde Matthias yine bana ulaştı, dedi ki, Ingeborg Bachmann’a ait bir kayıt buldum. Doğrusunu söylemek […]
Ezra Pound: Canto LXXXI (1967-Türkçe altyazılı)
Şiirden pek anlamam, yine de şiirin büyülü bir yanı olduğunu olur olmadık biçimlerde sezinliyorum. Tabii ki burada “şiir” ile kastettiğim alt alta dizilmiş, yüzeysel manalar içeren devrik cümleler değil. Gerçek şairlerin kalemlerinden sızan, daha derin ve hakiki anlamlar barındıran fikir ve duygu öbeklerinden bahsediyorum. “Aaa, bu böyle ifade edilebilir miymiş?” dedirten şeylerden bahsediyorum, “haa, buydu […]
David Lynch: Yaratıcılık üzerine (1997-Türkçe altyazılı)
Kayıp Otoban ve Mulholland Çıkmazı gibi filmleriyle tanınan, ancak beni özellikle Fil Adam filmiyle etkilemiş olan David Lynch, sinemasında daima bilinçdışının etkisini ele alarak oldukça simgesel ve bir bakıma anlaşılması güç bir gerçeklik ortaya koymayı seçmiştir. Aslında Lynch’in konuşmalarını yakından takip edenler, onun bilinçdışına ve psikanalize ne denli önem verdiğini de az çok bilir. Pek […]
Carl Sagan: Eğitim sistemi üzerine (1995- Türkçe altyazılı)
Bilimin popülerleşmesi için yaptığı çalışmalarla tanıdığımız Carl Sagan, bilimin ne olduğu ve ne işe yaradığı üzerine kafa patlatan hemen herkes için bir durak noktası olmuştur muhtemelen. Şahsen, Cosmos belgeseli ile tanımıştım Sagan’ı. “Aaa,” demiştim kendi kendime, “Dünyayı bu şekilde anlamak mümkün olabilir mi acaba?” Olmamıştı tabii; felsefe de bilim de, hatta edebiyat veya müzik de […]
Emil Cioran Belgeseli (1995-Türkçe altyazılı)
Bu kanalda paylaştığım ilk uzun metraj çeviri Emil Cioran belgeseliydi. Yaklaşık altı yıl öncesinden bahsediyorum. Elbette ki Cioran ile ilgili bir kaydı yayınlamış olmam bir tesadüf değildi. Benim “ben” olmama katkı sağlamış kişilere ait bulduğum görsel ve işitsel kayıtları burada paylaşarak onlara karşı olan minnet borcumu ödemeyi istiyordum. Hatırı sayılır bir kalabalığın böyle şeylerle ilgileneceğini […]
Isaac Asimov: Robotların geleceği üzerine (1965-Türkçe altyazılı)
Bilimkurgunun benim hayatımda oldukça önemli bir yeri var. Bununla beraber, hiçbir zaman bilimkurgu film veya kitaplarının doğrudan veya dıştan görünen bir fanatiği olmadım. Diğer bir deyişle, odamda bilimkurgu film veya animelerinden posterler, kitaplığımda güzel ve parlak ciltli bilimkurgu klasikleri olmadı. Sanırım bilimkurgu severliğim, olduğum kişiye dair dışarıya birtakım bilgiler sunmak amacı ile kullandığım bir araç […]
Emmanuel Levinas röportajı: (1993-Türkçe altyazılı)
1906’da Litvanya’da doğan Emmanuel Levinas, çeşitli ülkelere göç etmesinin ardından Fransa’ya gelmiş ve yaşamının sonuna dek burada ders vererek felsefesini inşa etmiştir. Sahip olduğu Yahudi kimliği, gençliğini geçirdiği dönemdeki savaş koşulları sebebiyle felsefesinde önemli bir yere sahip olmuştur. Hatta öyle ki, Husserl ve Heidegger’dan devraldığı fenomenoloji ve ontolojiyi eleştiriye tabi tutarak, bunları güçlü bir “etik” […]
Terry Gilliam: Kubrick ve Spielberg sineması arasındaki fark (Türkçe Altyazılı)
Terry Gilliam ile Monty Python sayesinde tanımıştım. Bu ekibi öylesine seviyordum ki her üyesini ayrı ayrı kıskacıma almıştım resmen. Bu insanların zekasına beslediğim hayranlığı bir çırpıda anlatamam sanırım, ama neyse ki burada meselemiz de o değil. Kafka ile Orwell arasında gidip gelen bir havaya sahip Brazil gibi muhteşem bir filmi ortaya çıkaran Terry Gilliam, muhtemelen […]
Isaac Asimov: 1938 sonrası bilimkurgu tarihi (1971-Türkçe altyazılı)
Bilimkurgu ile muhtemelen hayatımın sonuna dek bitmeyecek bir ilişki içinde olacağım. Tabii yanlış anlaşılmasın, odasında bilimkurgu posterleri olan, her türden bilimkurgu yayınını tüketmiş biri de değilim. Gerçi hiçbir mesele üzerine böyle bir bağlanmışlığım yok sanırım. Her neyse, konumuz bu değil. Jules Verne’in eserleriyle daha ilkokulda tanışmıştım. Hatta Ay’a Yolculuk’tu ilk okuduğum kitabı. Hemen ardından da […]
