Sudan’da geçen yıl yapılan demokrasi yanlısı protestolar sırasında başkanlık görevinden alınan Ömer El-Beşir, ülkenin başına geçmesini sağlayan 1989 askeri darbesini düzenlemekten yargılanıyor. Beşir, suçlu bulunduğu takdirde idam cezası alabilir.
Geçen aralık ayında para aklama ve yolsuzluk suçlarından tutuklanan Ömer El-Beşir’in darbe suçundan yargılanması, 40 milyon nüfuslu ülke için bir dönüm noktası.
Mahkemede Beşir’in yanı sıra, 10 askeri görevli ve aralarında iki eski başkan yardımcısı, eski bakanlar ve valilerin bulunduğu altı sivil de yargılanıyor. 76 yaşındaki Beşir, suçlu bulunursa idam cezasına çarptırılabilir.
Savaş ve soykırım suçları ile yargılanıyor
Davada bütün sanıklar 30 Haziran 1989 askeri darbesiyle bağlantılı olarak yargılanıyor. Darbede Sudan askeri kuvvetleri, ülkenin demokratik yolla seçilmiş siyasetçilerini tutuklamış, meclisi ve devlet organlarını feshetmiş, havalimanlarını kapatmış ve darbeyi radyodan duyurmuştu.
Darbe sonrası ülkenin başına geçen Beşir, 30 yıl boyunca görevde kalmış, ancak geçen sene aylarca süren protesto ve gösterilerin sonunda 11 Nisan 2019’da devrilmişti.
Sudan’ın yeni hükümeti, Beşir’i, 2003 yılında Darfur’da çıkan bir ayaklanmayı bastırmak için yürüttüğü, 300 bin kişinin ölümü ve milyonlarca insanın göç etmesiyle sonuçlanan operasyona ilişkin savaş ve soykırım suçlarından dolayı Uluslararası Adalet Divanı’nda yargılatmaya söz vermişti.
Davanın mahkemeye taşınmasında rol oynayan avukatlardan Moaz Hadra “Bu dava, anayasal sistemi yok etmeye çalışan herkese bir uyarı olacak. Bu Sudan demokrasisinin bir kazanımı olacaktır. Böylece, Sudan’daki darbe tarihine bir son nokta koyabileceğimizi umuyorum” dedi.
Hadra, “anayasal düzeni yok etmek” suçunun idam cezası ile cezalandırabileceğini belirtti. Beşir, daha önce diktatörlüğü döneminde kaldırdığı ceza maddesinden yargılanıyor.
Sudan, İngiltere’den bağımsızlığını ilan ettiği 1956 yılından beri üç tane darbe yaşamıştı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Beşir’in 150 kişilik avukat ekibi: “Hedef İslami hareket”
Beşir’in avukatları, devrik lideri “savunma tarafına karşı düşmancıl siyasi bir yargının beklediğini” söyledi. Avukatlara göre davanın hedefi İslami hareket: “Davanın amacı İslami hareketi bir terör örgütü gibi göstermek. Ama biz bunun aksini kanıtlayacağız.” Kalabalık avukat ekibi mahkemede, 1989 olaylarının zamanaşımına uğradığını iddia edecek.
Geçen salı günü Hartum’da davanın görüldüğü mahkemenin önünde Beşir’in destekçileri toplandı. Yüzlerce destekçisi duruşma sırasında Beşir için “Afrika’nın aslanı” sloganını attı.
Duruşma, koronavirüs ile ilgili sağlık önlemleri çerçevesinde 11 Ağustos’a ertelendi.
Yeni hükümetten reformlar
Eski rejimin paydaşlarından muhafazakâr oluşumlar demokrasi protestoları sonucu oluşturulan geçici hükümetin reformlarını engellemek istese de, yeni Başbakan Abdalla Hamdok son haftalarda önemli reformlar açıkladı.
Açıklanan reformlar kapsamında kadın sünneti yasaklandı, din değiştirme yasağı kaldırıldı ve Müslüman olmayan nüfusun alkol tüketmesine izin verildi.
Buna ek olarak, bir Müslüman’ın başka bir Müslüman tarafından “kâfirlik” ile suçlanıp idam cezasına çarptırılabildiği “tekfir” uygulamasına son verildi.
Askeri ve sivil gruplar arasındaki 39 aylık bir güç paylaşımı anlaşması ile başbakan olan Hamdok, teknokratlardan oluşan hükümetinin amacının “hızlandırılmış ekonomik ve sosyal değişim” olduğunu açıkladı.
Bu değişim, eski rejimin neredeyse 40 yıldır süregelen gerici ve İslamcı destekçileri ile yeni rejim arasında bir yol ayrımına işaret ediyor.
Sudan ciddi ekonomik sıkıntılar ile karşı karşıya. Ülke, Amerika Birleşik Devletleri’nin “terörizme destek veren ülkeler” listesinde olduğu için yatırım ve yabancı fon bulmakta oldukça zorlanıyor. Yeni hükümet, Sudan’ı bu listeden çıkarmayı hedefliyor.
Kaynak: The Guardian
