EA Sports “It’s in the game!” Bu sesi duyduğumda 1993 yılındaydık. O zaman tutulmuştum spor oyunlarına. Futbolcu mu olmak istiyorsun, tak disketi yönet oyuncuları. Veya 1995’te çıkan Championship Manager 2 ile takımını en ince detaylara kadar yönetiyordun. Patron sendin kısaca. Gece kalkılan bir NBA maçından sonra Allen Iverson’ı kontrol ederek kaybedilen Los Angeles Lakers maçının kendince intikamını almak paha biçilemezdi. Bizler büyüdük, oyun sektörü gelişti…
Eskiden oyuncu bazlı olan sektör, müşteri odaklı bir hal aldı. Eğer oyuna oturduğunda cebinde 100 lira varsa onu almayı kendilerine hedef biçtiler ve mikro-ödeme sistemini sanal dünyalarının her yerine entegre ettiler.
Oyun zamanlarını para ile sattılar. Mesela NBA 2k serisinin sevilen bir modu “MyPlayer”. Burada kendi yarattığınız oyuncu ile NBA kariyeri yapıyorsunuz. Lakin bir sorun var. Yarattığın basketbolcu o kadar düşük bir reyting ile başlıyor ki, 20 yıl durmaksınız oynasanız ancak NBA oyuncusu haline gelebiliyorsunuz. 2k firması da bir teklifte bulunuyor. Eğer ciddi bir ödeme yaparsanız oyuncunuzu 85 reytinge çekebilirsiniz. Peki smaç basabilir miyim? Hayır ona da para ödemen lazım… Peki şutlarım Kobe Bryant gibi olabilir mi? Hayır ekstra ödemen lazım… Peki topu sürerken Magic Johnson gibi arkamdan geçirebilir miyim? Maalesef o da ekstra! Tamam diyelim ben bunları ödedim. Sen oyununda geçen yıldan farklı ne vadediyorsun. Hiçbir şey… Aynı pilavı pişirip pişirip önümüze koyuyorsunuz.
FIFA 93 ile başlayan maceranın son halkası EA FC 24 olarak yoluna devam ediyor. Orada da bir mod var. 2-3 saat sonra konsol kırdırır. Ultimate Team denen para tuzağında, FIFA paraları satın alıp onlarla kart açabiliyorsunuz lakin çok şanslı değilseniz 1000’lerce kart açıp hiçbir değerli oyuncuyu da çıkaramayabilirsiniz.
En büyük oyun sevdam Football Manager’ın 2024 (FM24) sürümü de geçtiğimiz günlerde duyuruldu. Sports Interactive’in stüdyo menajeri Miles Jacobsen, yaz aylarında FM 24’ün ara oyun olduğunu esas değişikliklerin ise FM 25’te olacağını söyledi. Bu da aklıma yaşadığım bir olayı getirdi.
Geçtiğimiz yıl kayınpederim ziyarete geldiğinde, onu güzel bir İtalyan pizzacısına götürmek istedim. Kadıköy-Moda taraflarında şeflerinin de pizzanın memleketinden gelen insanların olduğu restoranlardan birini seçtik. Koridor kadar dükkânda siparişlerimizi verdik… Lakin pizzalar herhangi bir yerde yediklerimizden zerre farklı değildi. Üzerine garson gelip şöyle dedi: “Esas pizza şefimiz rahatsızlandı. Pizzalarımız bugün çok iyi değil.” Çok alışılmadık bu dürüstlük üzerine biz de elbette anlayışlı şekilde kendilerini telkin ettik. Yemeğimizi yedikten sonra hesap geldi. En ufak bir indirim yoktu tam tersine bindirmişler de bindirmişlerdi. Eğer verdiğin hizmette eksiklik varsa bunu hesaba da yansıtman gerekir. “Evet garson bey sizi anlıyoruz. Biz de iş yeri olarak kötü bir ay geçirdik hesabın da %50’sini ödeyebileceğiz” diyebilir miyiz? Sanmıyorum.
Football Manager serisine dönersek, elbette oyun Championship Manager döneminden çok farklı. Ciddi teknik detaylar eklediler lakin bu eklemeler esasında 2018 yılına kadardı. Yani internetten kadro güncellemeleri indirseniz ve güncel kadrolar ile 2018 oynasanız oyundaki makyaj işler dışında hiçbir değişiklik yok. Miles ve firması madem FM 25’te esas değişikliklerin olacağını söylüyorlar, o zaman ücrete bunu neden yansıtmıyorlar anlamak çok güç. Dev gibi firmalar sürekli olarak fedakarlığı bizden bekliyorlar. 810 lira veriyorsun ve değişen hiçbir şey yok. Gerçek hayatta takımlar, hücum ve savunmada farklı dizilirler. Mesela hücumda 4-3-3 dizilen bir takım ki aslında beklerin orta sahaya entegrasyonu ile 2-5-3 de denebilir, top rakipteyken 4-5-1 hatta 6-3-1 ile rakiplerini karşılar. Rakibin çok dominant bir kanat oyun anlayışı varsa (Lucescu bunu çok sık yapardı) savunmada asimetrik bir dizilim bile uygulanır. FM’nin en büyük eksiği ise halen bu noktada. Bu problemi çözmek için en ufak bir adım yıllardır atılmadı.
Yukarıda spor oyunlarını domine eden üç firma; Electronic Arts, 2K Games ve Sports Interactive’in ortak noktası, üçünün de rakibi yok. Eskiden FIFA’ya rakip çok iyi Pro Evolution Soccer serileri vardı. NBA 2K serisi NBA Live serisine rakip olarak çıkmıştı ve başarılı olmuştu. Football Manager’dan önce Championship Manager serisiyken bir dolu farklı menajerlik oyunları da raflarda yerlerini alırdı. Mesela Euro League Football diye bir oyun vardı ki gayet CM serisine yakın keyfi veriyordu.
Artan tüketim çılgınlığı, her yaştan “en iyisi ben olmalıyım”ı da beraberinde getirdi. Online oyunlardaki rakiplerinizi yenmek için daha çok para harcamak zorundasınız veya daha çok zaman. Tekelleşme bu oyun firmalarını öyle bir hale soktu ki, artık tamamen en çok nasıl para basabiliriz diye içerikleri boşladılar. Yıllardır oyunlar en ufak bir ilerleme kaydedilmiyor. Ta ki Larian Studios’un yaptığı Baldur’s Gate 3’e kadar. Bu efsaneyi de başka bir yazıda detayları inceleriz.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
