Mısır’da her kesimden muhalefete yönelik bastırıcı önlemler ülkedeki dehşet atmosferini artırmaya devam ediyor. Ekim ayı sonundan bu yana süren gözaltı ve polis baskını dalgasında içlerinde 60 yaşındaki ünlü aktivist Hoda Abdelmonem’in de olduğu 19 insan hakları savunucusu hâlâ kayıp listesinde. Cumhurbaşkanı Sisi’nin uyguladığı iktisat politikalarını eleştiren ekonomist Abdel Khalik Farouk’un da tutuklanmasıyla ülkede korku iklimi yayılıyor.
Mısır’da 1 Kasım 2018’de gözaltına alınan 19 insan hakları aktivistinden hâlâ haber alınamıyor. Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi’ye karşı herhangi bir eleştiriye izin vermeyen güvenlik güçleri ülkede dehşet ortamı yaratıyor. Kayıplar arasında Mısır İnsan Hakları ve Özgürlükleri Koordinasyonu’nun (ECRF) hukuk danışmanı Hoda Abdelmonem de bulunuyor .
Hükûmet, içlerinde laiklerin, insan hakları örgütlerinin, bağımsız kuruluşların da bulunduğu her kesimden muhalifi hedef alıyor. The Washington Post’a konuşan, İnsan Hakları Merkezi kurucusu Aida Seif el Dawla, “Bu çok ahlaksızca bir saldırı. Her gün yeni bir grup insan tutuklanıyor” diyor. Mısır hükûmeti ise 2011 olaylarını izleyen kanlı dönemdeki gibi, ülkenin istikrarını ve güvenliğini sarsacak herhangi bir eyleme izin vermeyeceğinin altını çizmiyor.
Tutuklanan ve sonrasında ortadan kaybolan Hoda Abdelmonem ülkenin önde gelen avukatlarından biriydi ve hükûmetin de desteklediği Ulusal İnsan Hakları Konseyi’nin eski bir üyesiydi. 1 Kasım’ı 2 Kasım’a bağlayan gece evi polislerce basılmış ve araması sonrasında evdeki eşyaların korkunç görüntüleri Abdelmonem’in ailesi tarafından sosyal medyada paylaşılmıştı. Middle East Monitor’e konuşan Londra merkezli insan hakları aktivisti Ahmed El-Attar, “Hükûmete karşı konuşanlara bir mesaj göndermek istediler” diye konuşuyor.
İnsan hakları Mısır’ın son 5 yılındaki en kötü seviyede
İnsan hakları gruplarının ifadesine göre, gizli bir yerde tutulan bir başka isim ise ECFR’nin direktörü Ezzat Ghonum. Ghonum, eşi Aisha Shatr ve yardımcısı Azzouz Mahgoub’dan eylül ayından beri haber alınamıyor. ECFR, Human Rights Watch ve uluslararası medyanın sıkça başvurduğu bir örgüt. Ghonum mahkemenin tahliye kararına karşın ortadan kaybolmuşken, hükûmet kendisine yöneltilen iddiaları reddediyor.
Abdelmonem’in gözaltına alınmasından sonra açıklamada bulunan ECFR yetkilileri “Özellikle temel haklara ve insan hakkı savunucularına bakınca, Mısır’daki insan hakları, son beş yıllık dönemdeki en kötü seviyede” diyor. Yetkililer, “Mısır hükûmeti yalnızca son üç ayda kadınların evlerini basarak, onları gözaltında tutarak ve ailelerini tutuklayarak bütün insancıl normları en ciddi şekilde ihlal etti” diye konuşuyor.
Gözaltı ve tutuklamaları kınayan EuroMed Rights (Avrupa-Akdeniz İnsan Hakları Ağı), 1 Kasım’da gözaltına alınan 8’i kadın 11’i erkek 19 aktivistin isimlerini yayınladı: Mohamed Abu Horira, Aisha Al-Shater, Samia Nassif, Sahar Hathut, Riwaya Al-Shafai, Alia Ismail, Iman Al-Qadi, Marwa Ahmad Madbouli, Baha Oda, Shadi Abu Al-Nagha, Tareq Al-Salkawy, Ahmed Al-Hadhbi, Mohamed Al-Ahadhbi, Ismail Shahat, Salwy Abdel Karim, Osama Ibrahim ve Ibrahim Ata.
İktisat politikalarını eleştiren ekonomistler de hedefte
Saldırılar insan hakları gruplarıyla sınırlı kalmıyor. Ekim ayının sonunda ülkenin önde gelen iktisatçılarından Abdel Khalik Farouk da gözaltına alındı. Farouk, yeni yayımlanan “Mısır Fakir Bir Ülke mi?” isimli kitabında Sisi’nin ekonomi politikalarını eleştiriyordu. Hükûmet, sahte haber yaydığı gerekçesiyle Farouk’u suçladı. Ancak mahkeme birkaç gün sonra Farouk’u serbest bıraktı. Uluslararası Af Örgütü’nün Kuzey Afrika Kampanyalar Direktörü Najia Bounaim, “Bugün Mısır’da insan hakları ihlallerine karşı konuşmaya cüret eden herkes tehlike altında” diye açıklamada bulundu.
Tüm bu muhalif çevrenin yanı sıra, vaazlarında Sisi hükûmetine eleştiri yönelten Şeyh Mohamed Jebril de ay başında tutuklanmıştı.
Sisi hükûmeti, ayrıca geçen hafta yeni internet sitelerinin resmî kontrolden geçmesini öngören yeni bir yasa tasarısını Meclis’e sundu. Sosyal medyanın da baskı altına alınacağını ifade eden aktivistler, ülkedeki özgür düşünce ortamının ciddi yara alacağı endişesini taşıyor.
