Ekonomi Tıkırında’nın 92. programında Sedat Pişirici, Berat Albayrak’ın istifa ederken, hükümette Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı ve Hazine ve Maliye Bakanı olarak bulunduğu son beş yılı “at izi ile it izinin birbirine karıştığı” bir dönem olarak tanımlamasından hareket ile geride bıraktığı izin ne olduğunu değerlendirdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 10 Kasım 2020 Salı günü, Ağustos 2020’ye ilişkin işgücü istatistiklerini yayınladı. Buna göre işsiz sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 456 bin kişi azalarak 4 milyon 194 bin kişi olmuş. İşsizlik oranı 0,8 puanlık azalış ile %13,2 seviyesinde gerçekleşmiş. Tarım dışı işsizlik oranı 1 puanlık azalış ile %15,7 olmuş. Yani Ağustos 2020’de işsizlik, Ağustos 2019’a göre azalmış.
Ama aynı verilerde, azalan başka şeyler de var. Mesela istihdam edilenlerin, yani bir işte çalışanların sayısı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 975 bin kişi azalarak 27 milyon 554 bin kişi, istihdam oranı ise 2,4 puanlık azalış ile %43,9 olmuş. Yani işsizlik azalırken istihdam da azalmış. Yani bir işe girip çalışanların sayısı artarken, bir işte çalışmayanların sayısı azalmış! İşsizlik azalırken işgücü ve işgücüne katılım oranı da azalmış. İşgücü, yani nüfusun çalışan ve çalışmaya hazır kısmı, Ağustos 2020’de, Ağustos 2019’a göre 1 milyon 431 bin kişi azalarak 31 milyon 749 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 3,3 puanlık azalış ile %50,6 olmuş. İşsizlik azalırken,15-64 yaş grubunda işsizlik oranı da 0,8 puan azalmış, 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfustaki işsizlik oranı da 1,3 puan azalmış.
Yine TÜİK’in açıkladığı “işgücü profili”nde şöyle veriler var: Nüfusun 2 milyon 889 bini ücretsiz aile işçisi, 10 milyon 79 bini ev işleri ile meşgul, 4 milyon 83 bini iş aramayıp da çalışmaya hazır halde, 1 milyon 331 bininin ise bir iş bulma ümidi kalmamış. Buna karşılık, başkanı Merkez Bankası Başkanlığı’na transfer edilen Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın derlediği verilere göre, 2020 yılının üçüncü çeyreğinde toplam kamu istihdamı, 2019 yılının aynı dönemine göre %3,6 oranında artarak 4 milyon 779 bin kişi olmuş. İstihdam azalmış, işgücü azalmış, işgücüne katılım azalmış ama işsizlik de azalmış! Fakat kamuda çalışanların sayısı artmış!
Memleketteki işsizlik koronavirüs salgınının da etkisi ile daha da derinleşmiş. Salgın nedeni ile kısa çalışma ödeneği alanların sayısı 3 milyon 968 bin olmuş. Aslına bakarsanız bunlar da işsiz. Bir de geniş işsizlik var ki sayısı 8 milyon 354 bin, oranı %26. Sizin anlayacağınız at izi, it izi birbirine karışmış.
At izi, it izi tanıdık geldi mi, hatırladınız mı? Berat Albayrak’ın istifasında geçiyor. Hatırlayalım istifa metnini (yazım, imla ve anlam hataları tamamen yazana aittir):
“Yaklaşık beş yıldır sürdürdüğüm bakanlık görevime sağlık sorunlarım nedeniyle artık devam edememe kararı aldım. Bundan sonraki süreçte artık zamanımı uzun yıllardır zorunluluktan ötürü ihmal etiğim ve bana desteğini hiçbir zaman esirgemeyen annem, babam, eşim ve çocuklarıma ayıracağım.
“Çok büyük hedeflerle çıktığımız bu yolculukta gerçekleşecek olan bayrak değişimiyle yeni gelen arkadaşlarımız cumhurbaşkanımızın liderliğinde büyük ve güçlü Türkiye hedefine her zamankinden daha kararlı ve emin adımlarla devam edeceklerdir.
“Enerjide olduğu gibi ekonomide de ektiğimiz tohumlar çok da uzak olmayacak bir gelecekte koca koca çınarlara dönüşecek ve ülkemizi tam bağımsızlık hedefine ulaştırdığına şahit olacağız inşallah. Bundan en ufak bir şüphem yoktur.
“Bu beş yıllık süre zarfında benimle bu zor ama kutsal yükü yüklenen tüm yakın mesai arkadaşlarıma teşekkür ediyorum. Çokça hakkım geçmiştir haklarını helal etsinler. At izinin it izine karıştığı, hak ile batılı ayırt etmenin zorlaştığı böyle çetin bir zamanda bizlerin samimiyetine inanarak dua eden her bir vatandaşımızdan rabbim razı olsun.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
“Türkiye tarihindeki belki de en kritik dönemlerden sayılacak olan bu beş yıllık süre zarfında ülkeme ve ümmetime hizmet etmeyi bana nasip eden rabbime sonsuz hamdolsun.
“Gaybı, kalpleri ve hakiki niyetleri bilen mutlak güç sahibi Cenab-ı Allah bizleri sırat-ı müstakimden ayırmasın. Sonumuzu hayreylesin.”
Bu istifa metninde at izi ile it izinin karıştığı iddia edilen beş yıllık dönem, herhalde 2015-2020 dönemi. Bu dönemin ilk yılı olan 2015’te Türkiye iki genel seçim yaşadı. 7 Haziran’daki genel seçimde AKP tek başına iktidarı kaybetti. Ama Berat Albayrak milletvekili oldu. 7 Haziran’da seçimi kaybeden AKP’nin genel başkanı ve başbakan Ahmet Davutoğlu bir hükümet kurmaya çabaladı ama gerek CHP gerekse MHP ile görüşmelerde sonuç alınamadı. 7 Haziran seçimlerinden sonra anayasada belirtilen hükümeti kurmak için tanınan 45 günün dolması üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan seçimlerin yenilenmesine karar verdi. Tarih olarak da 1 Kasım belirlendi.
7 Haziran-1 Kasım arasında ise Türkiye, 17 Temmuz’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, AKP ve HDP’lilerin katılımıyla açıklanan 10 maddelik Dolmabahçe Mutabakatı’nı tanımadığını açıkladığını gördü; 20 Temmuz’da Irak Şam İslam Devleti militanlarının yol açtığı, 34 kişinin öldüğü Suruç Katliamı’nı, Diyarbakır, Mardin, Şırnak ve Hakkari’de, şehir merkezi ve ilçelerde, güvenlik güçleri ile PKK arasındaki hendek çatışmalarını, 10 Ekim’de, yine Irak Şam İslam Devleti militanlarının yol açtığı, 109 kişi öldüğü Ankara Gar katliamını yaşadı. Tırmanan olaylar 1 Kasım seçimlerinde AKP’yi yeniden tek başına iktidara taşıdı.
İşte Berat Albayrak, istifasında “Türkiye tarihindeki belki de en kritik dönemlerden sayılacak” diye tanımladığı bu dönemin başında, 24 Kasım 2015-24 Mayıs 2016 tarihlerinde görev yapan Ahmet Davutoğlu başbakanlığındaki 64. hükümette Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı’ydı. Bu görevi, Binali Yıldırım’ın başbakanlığındaki 65. hükümette de sürdürdü. Erdoğan’ın 10 temmuz 2018’de göreve başlayan ilk cumhurbaşkanlığı hükümeti olan 66. hükümette ise artık Hazine ve Maliye Bakanı’ydı. Taa ki 8 kasım 2020 pazar günü saat 19.20’de Instagram hesabından kamuoyuna duyurduğu istifasına kadar.
Albayrak’ın at izinin it izine karıştığını söylediği bu beş yılda Türkiye, 15 Temmuz 2016’da, Türk Silahlı Kuvvetleri içinde yuvalanmış Fettullah Gülen Cemaati’nin askeri darbe girişimini yaşadı. Hatırlarsanız o gece Cumhurbaşkanı Erdoğan, tatilini geçirdiği otelde basına açıklama yaparken, yanında Berat Albayrak da vardı. Gelgelelim aynı Albayrak, liseyi, cemaatin okullarından Fatih Koleji’nde okumuş. Bunu “Albayrak FETÖcüdür” diye değil, kendisinin de yakındığı gibi, izlerin nasıl karıştığını anlatmak açısından söylüyorum.
Albayrak’ın at izinin it izine karıştığını söylediği bu beş yılda, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları, önce 2016’da sonra 2018’de Türkiye’nin kredi notunu düşürdü, Mart 2018’deki not indiriminin ardından Erdoğan ve Bahçeli erken seçime gitmeye karar verdi.
Albayrak’ın at izinin it izine karıştığını söylediği bu beş yılda, Erdoğan Londra’da “Faiz sebep enflasyon netice” deyip kurları zıplattı. ABD Başkanı Trump, Rahip Brunson verilmezse Türkiye ekonomisini mahvedeceği tehdidini savurdu.
Albayrak’ın at izinin it izine karıştığını söylediği bu beş yılda, dolar kuru 8,5 lirayı avro kuru 10 lirayı gördü.
Albayrak’ın at izinin it izine karıştığını söylediği bu beş yılda, Merkez Bankası iki başkan değiştirdi, üçüncü başkan atandı.
Albayrak’ın at izinin it izine karıştığını söylediği bu beş yılda, enflasyon, işsizlik, yoksulluk tavana vurdu.
At izinin it izine karıştığını söylediği bu beş yılın 2 yıl 4 ayında, Berat Albayrak Hazine ve Maliye Bakanı’ydı. Hem de hükümetteki diğer bakanlara göre hükümeti kuran AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın en yakınıydı. Daha 80 gün önce, 21 Ağustos’da, Erdoğan doğalgaz müjdesini açıklarken, eski Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı olduğu için Albayrak’ı da onurlandırıyor, canlı yayında Fatih sondaj gemisinden konuşan Albayrak “Artık cari fazlayı ve döviz fazlasını konuşacağımız yeni bir dönem başladı” diyordu. Yoksa Albayrak o canlı yayında üşüttü de 80 gün sonra bu nedenle mi sağlık sorunlarını gerekçe göstererek istifa etti? O gün “Türkiye artık yeni bir döneme giriyor” diyen bu heyecanlı genç adam, bu dönemi işin başında yönetmek varken, 80 gün sonra neden işi bıraktı?
Geçen hafta bu konuyu değerlendirirken, “Hiçbir şey olmasa bile bir şey olmuş olmalı” demiştim. Olanı Albayrak söylüyor işte: At izi, it izine karışmış. Sonu da hayrolacak gibi değil.
Bitirirken açık bir çağrıda da bulunayım. Derdini anlatmayan derman bulamaz derler. Eğer bildiklerini, gördüklerini, yaşadıklarını anlatmak, böylece hem sıkıntılarından kurtulup rahatlamak hem de gelecekte Merkez Bankası Başkanı Başkanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı yapacak olanlara örnek olmak isterlerse, Murat Çetinkaya’ya da Murat Uysal’a da Berat Albayrak’a da Medyascope’un programları açık. Buyursunlar gelsinler, içlerini döksünler.
